Het tweejarig project Koolstofboeren van ZLTO, LBI en Bionext, draait om koolstof vastleggen én koolstof verwaarden. Het idee is simpel: met hun percelen halen agrariërs CO2 uit de lucht waar het wordt vastgelegd in de bodem. Het veld is dan een waardevol CO2-opvang.  

Wico Dieleman (ZLTO) is projectleider van het tweejarige project Koolstofboeren dat in 2017 in Brabant is gestart met uitvoering in 2017 en 2018. Hij werkt onder andere samen met adviseurs vanuit Louis Bolk Instituut, het project is een vorm van duurzaam bodembeheer, en Bionext, die werkt aan het onderdeel ‘verwaarding’.

Koolstofboeren draait om de bodem: daar wordt de koolstof opgeslagen. Bij dit natuurlijke proces – de plant neemt CO2 op uit de lucht en legt het vast in de bodem – is echter nog veel onduidelijk. Hoe sla je namelijk zo goed mogelijk koolstof lang op?  Dieleman: “Het project loopt bijna ten einde en wat we zeker weten is dat het een kwestie van uitproberen is. Ieder perceel, iedere bodem werkt weer anders.” Desondanks is de eerste stap voor agrariërs simpel: de ploeg laten staan, afhankelijk van grondsoort en gewassen in het bouwplan. Want zodra je de grond gaat omploegen of scheuren, verdwijnt de koolstof uit de bodem weer naar de lucht. Daarnaast zijn inzet van groenbemesters en gebruik van compost en champost (champignonmest) mogelijkheden.

Niet-kerende grondbewerking 
Dat is dus ook de eerste les die de zestig agrariërs die deelnemen aan het project kregen. Door niet-kerende grondbewerking toe te passen krijgt de natuur gelegenheid zijn werk te doen in de bodem. Dat resulteert in meer bodemleven, betere waterinfiltratie en diepere doorworteling. Dieleman: “Het betekent wel dat de agrariër zich meestal een andere manier van werken moeten aanleren: er is andere mechanisatie nodig en er moeten rassen gezaaid worden die weinig groeidagen nodig hebben. Vaak duurt het ook een paar jaar voordat de bodem zich heeft hersteld.”

Koolstof verwaarden 
De projectgroep en de regionale groepen zijn gemotiveerd en betrokken, weet Dieleman. “Een deel van de groepen blijft met elkaar ervaringen uitwisselen hoe ze koolstofvastlegging of Carbon Farming het beste kunnen voortzetten.” Een veld vol CO2 kan namelijk van waarde zijn, het tweede onderdeel van het ZLTO-project.

“Stel dat je op je perceel meerjarig koolstof kunt vasthouden, dan kun je daar een prijskaartje aan hangen. Binnen het project onderzoeken we hoe we dat kunnen vermarkten. Denk bijvoorbeeld aan een transportbedrijf dat CO2-neutraal kan rijden dankzij een koolstofopvangperceel uit de buurt.”

Dieleman is blij dat ZLTO ook in Zeeland start met een project op het gebied van koolstofvastlegging, Interreg Carbon Farming’. “Er is nog heel veel te onderzoeken, maar de kansen liggen er.” Het project wordt gefinancierd vanuit Ministerie van LNV, LIB, ZuivelNL en ZLTO.