Het Friese pilotproject ‘Samen ZONder Asbest’ combineert asbestsanering met investeren in zonnepanelen door burgers. Dat is niet alleen financieel interessant, maar verstevigt ook de relatie tussen boer en burger.
 
‘Daar moeten de zonnepanelen komen’, zegt melkveehouder en LTO Noord-bestuurder Peet Sterkenburgh in Ferwoude. Hij wijst naar het dak van een grote koeienstal. In de pilot ‘SamenZONderAsbest’ is het de bedoeling om twintig Friese daken om te vormen van asbestdak naar zonnedak, waarvan naast de dakeigenaar ook burgers in de omgeving kunnen profiteren. ‘Hiermee kunnen we meerdere vliegen in één klap slaan’, zegt Sterkenburgh. ‘Allereerst kan het bijdragen aan een versnelling van de sanering van asbestdaken. Meer zonnepanelen dragen bij aan een verduurzaming van de energievoorziening. Als LTO benutten we liever het dakoppervlak voor het plaatsen van zonnepanelen dan de landbouwgrond.’

Asbestsanering
Sterkenburgh hoopt komend voorjaar ongeveer 1.400 vierkante meter asbestdak van de oude ligboxenstal en een werktuigenberging te saneren en zo’n 350 vierkante meter op de nieuwe ligboxenstal te bedekken met zonnepanelen. Deze zijn goed voor een vermogen van ongeveer 50.000 kWh. Door een combinatie van landelijke en provinciale subsidie hoeft de asbestsanering hem op deze manier nauwelijks iets te kosten.

Oprichten energiecoöperatie
Om de zonnepanelen mogelijk te maken, moet de melkveehouder met geïnteresseerde burgers een energiecoöperatie oprichten. Deze coöperatie investeert in panelen op het boerendak en de leden profiteren van goedkopere elektriciteit. Energiecoöperaties zijn voor hun functioneren afhankelijk van de zogenoemde Postcoderoosregeling. Deze regeling biedt vijftien jaar lang vrijstelling van energiebelasting op de zonne- en windenergie die de deelnemers in een project gezamenlijk opwekken.

Besparen op energierekening
‘Leden van de coöperatie kunnen op deze manier jaarlijks enkele honderden euro’s op hun elektriciteitsrekening besparen’, vertelt Cor Udding van Projecten LTO Noord. Hij is een van de projectleiders bij het project Samen ZONder Asbest. ‘Projecten LTO Noord begeleidt de boeren die belangstelling hebben voor Samen ZONder Asbest. Het pilotproject doen we samen met Ecoop. Zij hebben veel kennis van energiecoöperaties.’ Nog belangrijker dan het financiële voordeel is volgens Udding en Sterkenburgh de verbinding tussen de boer en de burger. ‘Gezamenlijk energie opwekken op het dak van de boer is een goed middel om de relatie boer-burger-buren te verbeteren’, stelt Udding. En dat is hard nodig, vindt Sterkenburgh. ‘Vroeger was een hechte band tussen de boer en de burger heel gewoon. Doordat er minder boeren zijn, is de fysieke afstand groter geworden. Belangrijk is dat dit niet gebeurt met de emotionele afstand.’

Recht van opstal
Projecten LTO Noord probeert het Friese pilotproject te benutten om te komen tot een standaardaanpak die ook in andere regio’s is toe te passen. Dat is nog niet zo simpel, ervaart projectleider Udding. ‘Achter de schermen moet er veel worden geregeld. Een energiecoöperatie kan bijvoorbeeld niet zomaar zonnepanelen bij een boer op het dak leggen. Daarvoor moet je een recht van opstal regelen. Iets waarvoor ook de financier van het bedrijf toestemming moet geven.’ 
 
Bron: Nieuwe Oogst