De overheid en andere partijen hebben doelen gesteld voor de maatschappelijke opgaven. Ten aanzien van klimaat, biodiversiteit, bodem, lucht- en waterkwaliteit zijn in internationaal verband doelen afgesproken en heeft de landelijke en provinciale overheid verplichtingen op zich genomen (Klimaatakkoord van Parijs, Vogel Habitat Richtlijn, Kader Richtlijn Water). In de visie ‘Landbouw, Natuur en Voedsel: waardevol en verbonden. Nederland als koploper in kringlooplandbouw’ (LNV 2018) wordt gepleit voor een landbouw waarbij zo min mogelijk afval vrijkomt, de uitstoot van schadelijke stoffen zo klein mogelijk is en grondstoffen en eindproducten met zo min mogelijk verliezen worden benut. Het Deltaplan Biodiversiteitsherstel (Samen voor biodiversiteit | Deltaplan Biodiversiteitsherstel) heeft ingezet op biodiversiteitsherstel ofwel ‘bending the curve’ (WNF, 2020). Met andere woorden; Nederland staat voor talrijke maatschappelijke opgaven, waarvan er een flink aantal gerelateerd zijn aan de landbouw. In dit rapport gaan we vooral in op het thema biodiversiteit. Bij de beoordeling van biodiversiteit wordt meestal direct gedacht aan de aanwezigheid van zeldzame en bijzondere soorten, de achteruitgang in aantallen weidevogels en de stand van insecten zoals bijen en vlinders. Maar om überhaupt de biodiversiteit te kunnen vergroten is het noodzakelijk dat op het agrarische bedrijf aan een bepaald basisniveau van biodiversiteit wordt voldaan. Deze ‘basisbiodiversiteit’ is gebaseerd op een gezonde bodem, gewassen en dieren op het bedrijf, en is functioneel: deze zorgt ervoor dat zogenoemde ‘drukfactoren’ (stress voor het systeem, zoals ziekten, emissies e.d.) minder schade toebrengen. In de melkveehouderij en ook in het project Koeien en Kansen wordt de laatste jaren gewerkt met de zgn. Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij). Met dit monitoringsinstrument kunnen we de voortgang meten in duurzaamheid en biodiversiteit op de Koeien en Kansen bedrijven. De Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij is een set van 7 Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) voor biodiversiteit. Hiervan komen er 5 rechtstreeks uit de Kringloopwijzer en 2 KPI’s beschikbaar uit het scoren van de zichtbare biodiversiteit, namelijk de KPI voor Natuur & Landschap en de KPI voor Kruidenrijk grasland. De resultaten over 2020 t/m 2023 laten zien dat natuurinclusief ondernemen en biodiversiteit steeds meer een onderdeel wordt van de bedrijfsvoering op de Koeien en Kansen bedrijven. De gemiddelde score op de KPI’s voor biodiversiteit vanuit de Kringloopwijzer 2020 t/m 2023 laat een gunstige ontwikkeling zien, met een dalende trend voor het stikstofbodemoverschot, broeikasgasemissie, het areaal blijvend grasland en ammoniakemissie en een stijgende trend voor eiwit van eigen land. Voor de KPI’s Natuur en Landschap en Kruidenrijk grasland laten de bedrijven ten opzichte van 2021 en 2022 in 2024 een hogere score zien. Ook in de Ecoregeling vanuit het gemeenschappelijk landbouwbeleid scoren over het geheel gezien de Koeien en Kansen bedrijven in 2024 beter dan in 2023. Er zijn diverse factoren aan te wijzen die Invloed hebben waarom het ene bedrijf beter scoort op biodiversiteit dan een ander bedrijf. Zaken die een rol daarbij spelen zijn de intensiteit van het bedrijf, de regio waar het bedrijf gelegen is en financiële prikkels die geboden worden om natuurinclusief boeren te belonen. En zeker niet onbelangrijk de mindset van een ondernemer, heeft hij of zij voldoende affiniteit met biodiversiteit en landschap?